Over de auteur: Herman Elderson, ontwerper/projectleider op de Electronic Banking afdeling van de Generale Bank, vooral taal-liefhebber, en initiatiefnemer van de onlangs voor het gehele Nederlandse taalgebied gestarte actie “Geen derde Nederlandse spelling!”. “ Eind 1995 kwamen taalunie en overheid met de langverwachte nieuwe Nederlandse spelling. 15 jaar had het geduurd, dus de verwachtingen waren hooggespannen. Alle spellingsproblemen zouden zijn opgelost. Nooit meer twijfels over ‘c’ of ‘k’. Zekerheid over de verbindings-n. Weten of Kerst met een hoofdletter moet. ‘O’ of ‘eau’, ‘qu’ of ‘kw’, ‘x’ of ‘ks’, alles zou duidelijk worden. Het werd een deceptie. De nieuwe spelling heeft helemaal niets opgelost. Integendeel, wie volgens de regels van de nieuwe spelling probeert te schrijven heeft geen enkele zekerheid dat de spelling van de woorden correct is. Hoe durft men na zoveel jaren een hoofdregel voor de verbindings-n neer te leggen met 7 ingewikkelde uitzonderingsregels, waarop nog uitzonderingen zijn? Hoe kan het dat we nog steeds niet door een regel kunnen vaststellen of iets met een ‘c’ of ‘k’ geschreven moet worden? Waarom kan niemand op grond van de regels met zekerheid zeggen wat de juiste schrijfwijze is van ruggespraak (ruggenspraak?), billekoek(billenkoek?), akkoord(accoord?), accorderen(akkorderen?), conform(konform?) , buro-stoel(bureaustoel?), elektriciteit(electriciteit?), paardebloem (paardenbloem?), zonneschijn(zonnenschijn?), smartegeld(smartengeld?), sex(seks?), zielenrust(zielerust), paddenstoel(paddestoel?)? Meer dan ooit hebben we een woordenlijst (Groene Boekje) nodig om te checken of de spelling ‘goed’ is of een spellingchecker die dat voor ons doet. De spelling wordt niet meer bepaald door regels, maar door woordenlijsten. Hoe serieus kunnen we trouwens dé woordenlijst, het Groene Boekje, nemen, wanneer je bedenkt dat daarin veel gangbare woordcombinaties ontbreken, er veelvuldig wordt gezondigd tegen de eigen regels, er talloze fouten en inconsequenties in zitten, en woorden op volkomen onlogische plaatsen zijn geregistreerd? In de maanden tussen oktober 1995 en heden is door vele deskundigen met onweerlegbare argumenten aangetoond dat de nieuwe spelling niet deugt; het is een wanprodukt van de eerste orde. Het is ongelooflijk dat dit broddelwerkstuk de officiële status heeft gekregen, en dat onderwijs en overheidsinstanties wettelijk zijn verplicht haar te gebruiken en onderwijzen. De woordenlijsten van de nieuwe spelling worden uitsluitend daar gebruikt waar dat wordt afgedwongen. Het toepassen van de woordenlijst wordt daar volautomatisch door de spellingchecker op de tekstverwerker gedaan, de schrijver zelf kost het niets. Mensen die zeggen geen moeite met de nieuwe spelling te hebben hebben het niet over de regels, maar over de woordenlijst. Voor hen betekent de nieuwe spelling slechts het vervangen van het ene woordenlijstje door het andere; met spellingregels heeft dat niets te maken. Voor wie zijn eigenlijk de regels van de spelling bedoeld? Naar mijn mening voor iedereen die Nederlands kan spreken en wil schrijven. Goede regels zorgen ervoor, geen woordenlijsten en spellingcheckers nodig hebt om vlot en zeker vast te stellen of het ‘sex’ of ‘seks’ is, quotum of kwotum, beukennootje of beukenootje. Niemand kan staande houden dat de regels van de nieuwe spelling goed zijn. De slachtoffers van de nieuwe spellingsregels vind je daar waar de nieuwe spelling wordt geleerd en aangeleerd: op school onder kinderen čn volwassenen, autochtonen čn allochtonen, en honderdduizenden Nederlanders die hoopten met de nieuwe spelling wčl redelijk te kunnen gaan spellen. Wie zijn omgeving beluistert weet het allang: de regels van de nieuwe spelling zullen en kunnen de voorkeurspelling en de toegelaten spelling niet vervangen. De Nederlandse-taalgebruiker blijft de spellingregels die hij kende gebruiken, omdat het hem niets oplevert de nieuwe te leren, de oude onzekerheden en twijfels blijven. Om die reden zal hij de woorden ook niet anders gaan spellen. Tot nu toe hebben deze Nederlandse-taalgebruikers, juist zij voor wie de regels van de spelling bedoeld zijn, hun afwijzing niet gebundeld in een krachtig signaal naar de verantwoordelijken voor het debacle van de nieuwe spelling. Onlangs is echter op diverse plaatsen in het Nederlands taalgebied de actie “Geen derde Nederlandse spelling” van start gegaan, waarin Nederlandse-taalgebruikers die van mening zijn dat de regels van de nieuwe spelling niet deugen, hun meningen samenvoegen tot een taalgebied-breed protest. Hiertoe worden overal pamfletten verspreid, na invulling en ondertekening te verzenden naar postbus 169, 2990 AD Barendrecht, of inleveren bij een groeiend aantal verzameladressen door het hele taalgebied. Alles over de actie staat op Internet: //home.pi.net/~herelder/spellingchaos.html. E-mail naar herelder@pi.net voor informatie, pamflet en actienieuwsbrief. Een pamflet is ook verkrijgbaar door een aan zichzelf geadresseerde, gefrankeerde envelop te sturen. “